İlamlı icra takibi nedir? Nasıl itiraz edilir?
- Pan & Partners
- 9 May 2024
- 3 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 3 Tem 2024
İlamlı icra takibi nedir?
Alacağını tahsil edemeyen alacaklının alacağını İcra İflas Kanunu kapsamında tahsili amacı ile İcra Müdürlüğü nezdinde başlattığı işleme icra takibi denir. İcra takiplerini takibin dayanağına göre ilamlı takip ve ilamsız takibi olarak ikiye ayırabiliriz. İlamsız icra takibi ile ilgili detaylı bilgiye şuradaki yazımızdan ulaşabilirsiniz.
İlamlı icra takibi, bir mahkeme kararının gereğinin yerine getirilmesi için başvurulan takip yoludur. İlamsız icra takiplerinden farklı olarak para ve teminat alacağı dışında bir alacak için de bir ilama dayanması koşulu ile takip başlatılabilir.
Yazımızda, ilamlı icra takipleri ve itiraz konularını ele alacağız.
İlamlı icra takibi hususunda Yargıtay kararları nelerdir, neleri kapsar?
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/9143 E. ve 2022/9318 K. 26.09.2022 T. kararı: Alacaklının, ilamlı icra takibi yapabilmesi için, eda hükmü içerir bir mahkeme ilamı veya kanunların mahkeme ilamı niteliğinde saydığı bir belgenin bulunması gerektiği vurgulanmıştır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu İçtihadı Birleştirme Kararı 2017/2 E. ve 2017/3 K. 26.05.2017 T. kararı: Bu kararda, para veya teminat alacakları ilâm ile tespit edilmişse, ilâmsız takip yoluna başvurmanın hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olacağı vurgulanmıştır.
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/9088 E. ve 2017/2175 K. 20.02.2017 T. kararı: Alacaklının, ilamlı icra takibi yapabilmesi için, eda hükmü içerir bir mahkeme ilamı veya kanunların mahkeme ilamı niteliğinde saydığı bir belgenin bulunması gerektiği vurgulanmıştır.
İlamlı icra takibi başlatma koşulları nelerdir?
İlamlı icra takibi başlatılabilmesi için, eda hükmü içeren ilam ya da ilam niteliğindeki belgenin takibe dayanak gösterilmesi ve icra edilebilmesi için kesinleşmesi gereken ilamların kesinleşmiş olması şartları aranmaktadır.
A - İlam ve ilam niteliğindeki belgeler nelerdir?
İlamlı icra takibi başlatılabilmesi için takibin ilâm veya ilâm niteliğinde bir belgeye dayanması gerekir.
İlam nedir?
HMK Md. 301 gereği, mahkeme kararının mühürlü ve imzalı olarak taraflara verilen örneklerine ilâm denilir. Adli ve idari yargıda verilen hükümler, hakem kararları, tenfiz kararı verilen yabancı mahkeme kararları, Sayıştay kararları, Hakem kararları bu kapsamdadır.
İlam niteliğindeki belgeler nelerdir?
Kanunlarda özel olarak ilam niteliğinde olduğu belirtilen belgelerdir. Mahkeme huzurunda yapılan sulh ve kabuller, mahkeme huzurunda yapılan feragatler, icra dairelerindeki ve istinaf temyiz kefaretnameler, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşmaları halinde, mahkemece icra edilebilirlik şerhi verilmesi kaydıyla anlaşma belgesi yahut icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın, taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, avukatlar ve müvekkillerinin imzaladığı uzlaşma tutanakları, tüketici hakem heyeti kararları bu kapsamdadır.
B - İlamın kesinleşmesi nedir?
Kural olarak ilamlı icra takibi başlatılabilmesi için hükmün kesinleşmesi aranmaz. Yani hüküm kesinleşmeden de ilamlı icra yoluna başvurulabilir. Üstelik karara karşı istinaf/temyiz gibi kanun yollarına başvurulmuş olması da tek başına ilamın icrasını durdurmaz. Bu aşamada icranın durdurulabilmesi için tehiri icra prosedürünün uygulanması gerekir.
Kanunda sayılı istisnai durumlarda ise ilam kesinleşmedikçe icraya konu edilemez. Kesinleşmeden icraya konulamayan ilamların yargılama gideri ve vekalet ücretinin icraya konması da hükmün kesinleşmesine bağlıdır.
Kesinleşmeden ilamlı icra takibine konu edilemeyecek ilamlar;
Menfi tespit davalarından verilen kararlar,
İstihkak iddiasının kabulüne ilişkin kararlar,
Kira tespitine ilişkin ilamlar,
Hizmet tespit davasından verilen kararlar,
Taşınmaz mal ile ilgili ayni haklara ilişkin kararlar,
Kişiler ve aile hukukuna ilişkin kararlar (nafaka hariç),
Yabancı mahkeme kararlarının tenfizi hakkındaki kararlar,
Ceza mahkemeleri tarafından verilen mahkumiyet kararları,
Sayıştay kararları,
Bayrağına ve sicile kayıtlı olup olmadığına bakılmaksızın bütün gemilere ve bunlarla ilgili ayni haklara ilişkin kararlar kesinleşmedikçe icra edilemez.
İcrası kesinleşmesine bağlanmış ve kesinleşmeden icraya konu edilen ilamlara karşı şikayet yoluna başvurulması halinde, takip iptal edilecektir. Şikayet davasının açılması tek başına ilamın icrasını durdurmayacak mahkemeden ayrıca durdurma talep etmek gerekecektir.
İlamlı icra takibine nasıl itiraz edilir?
İlamlı icra takibinde yetki kuralı belirlenmemiş olup, alacaklının tercih edeceği herhangi bir icra müdürlüğünde başlatılabilecektir.
İlamlı icra takibine karşı, 7 gün içinde icra mahkemesine itiraz hakkı bulunmaktadır. İtiraz, tek başına takibi durdurmayacak ancak mahkemenin yargılama sırasında durdurma kararı vermesi halinde takip durdurulabilecektir. İcra mahkemesi tarafından itiraz incelenerek itirazın kabulü yahut reddine karar verilir.
İtiraz sürecinin yürütülememesi bir sebepten yürütülememesi halinde borçlu borcunun olmadığını genel mahkemelerde açılacak menfi tespit, istirdat davaları ile ispat edebilir.
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
İlamlı icra takibinde alınacak aksiyonlar, hem alacaklı, hem de borçlu yönünden risk barındırır. Kesinleşmeden icraya konu edilemeyecek bir kararın icra konu edilmesi halinde alacaklı, takibe haksız itirazda bulunulması durumunda borçlu aleyhlerine hükmedilebilecek tazminatlar ile karşı karşıya kalabilecektir. Dolayısıyla icra takipleri ile ilgili yasal süreçler hakkında bir avukata danışmanız önemlidir.
Pan & Partners olarak, icra takipleri ile ilgili tüm yasal süreçlerde her zaman yanınızda olduğumuzu ve hukuki destek vermeye hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.
Unutmayın: Haklarınızı korumak ve mağduriyet yaşamamak için takip hukuku hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir.
Not: Bu yazı, bilgilendirme amaçlıdır ve yasal tavsiye niteliği taşımamaktadır. Konu ile ilgili yasal düzenlemeler ve haklarınız hakkında bilgi edinmek için bir avukata danışmanız tavsiye edilir.
Yorumlar