Çalışana fazladan kullandırılan yıllık izin/avans izni ücreti iade alınabilir mi?
- Pan & Partners
- 27 Eyl 2024
- 2 dakikada okunur
Avans izni nedir?
İş Kanunu Md 53 ile Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği Md. 9 hükümleri uyarınca işçinin yıllık ücretli izne hak kazanabilmesi için kural olarak aynı işveren nezdinde en az bir yıllık hizmet süresini doldurmuş olması gerekmektedir. Henüz yıllık ücretli izine hak kazanmamış olan çalışana talebi ve işverenin uygunluğu ile avans izini kullandırılabilmektedir. Kullanılan avans izinleri çalışan hak kazandığı yıllık izinden düşer.
Yazımızda, çalışana kullandırılan fazladan yıllık iznin/avans izninin yasal dayanağını ele alacağız.
İşveren avans izni vermek zorunda mıdır?
İşveren avans izni vermek zorunda değildir. Özellikle son yıllarda, şirketlerin avans iznini yan hak olarak paketlerine dahil ettikleri görmekteyiz. Avans izni, işverenin yönetim hakkı çerçevesinde işveren inisiyatifi ile kullandırılabilir.
İşveren tarafından çalışanlara avans izni kullandırılacak ise tüm işçilere eşit koşullarda uygulanmalıdır. Aksi taktirde işverenin çalışanlarına eşit davranma borcunu ihlal etmesinden söz edilecektir.
Avans izninin yasal dayanağı nedir?
İş mevzuatında avans izni hakkında açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Yargı kararları ve öğreti doğrultusunda değerlendirme yapılabilmektedir.
Mevzuatta açık düzenleme olmaması özellikle, bir yılı dolmadan yıllık ücretli iznini kullanan ve yine bir yılı dolmadan işyerinden ayrılan çalışanın avans olarak kullandığı yıllık ücretli izin süresince kendisine ödenen ücreti iade edip etmeyeceği hususunda ciddi bir tartışma yaratmaktadır.
Farklı ülkelerdeki avans izni ücreti iadesi uygulamaları nelerdir?
Almak Hukukunda, avans izni iş mevzuatında düzenleme alanı bulmuştur. İlgili düzenleme uyarınca, çalışanın takvim yılının ilk yarısında bekleme süresini doldurduktan sonra iş sözleşmesi feshedilirse, hak ettiğinden fazla kullandığı yıllık ücretli izin süreleri için ödenen ücret iade alınamaz.
İsviçre Hukukunda, ise avans izni hakkında açık bir düzenleme bulunmamakla, öğretide yaygın görüş, çalışanın hak ettiğinden fazla kullandığı yıllık ücretli izinler nedeniyle genel bir ücret iadesi borcunun bulunmadığı kabul edilmektedir. Bununla birlikte, tarafların aksi yönde bir anlaşma ile çalışanın avans olarak kullandığı yıllık ücretli izin süresince kendisine ödenen ücreti iade edeceğinin kararlaştırabileceği de kabul edilmektedir.
Yargı kararları ışığında çalışanın avans izni ücreti iadesi mümkün müdür?
Yakın dönemde Yargıtay'ın görüşü fazladan kullandırılan izinlerin ücret iadesinin yasal dayanağının bulunmadığı yönündedir.
Yargıtay 9. H.D. 2016/26145 E. 2020/11957 K. 14.10.2020 T.
"İşverenin işçiye kullandırdığı yıllık ücretli iznin hak edilenden fazla olduğu öne sürülerek karşılığında parasal iade talep etmenin yasal bir dayanağı yoktur."
Taahhüt ile çalışana fazladan kullandırılan yıllık izin/avans izni ücretinin iade alınması mümkün müdür?
Mümkündür. Avans izni kullandırılması işveren inisiyatifinde olup, çalışanına taahhüt vermesi koşulu ile avans izni kullandırabilir.
Dolayısıyla, bir yılı dolmadan yıllık ücretli iznini kullanan ve yine bir yılı dolmadan işyerinden ayrılan çalışanın avans olarak kullandığı yıllık ücretli izin süresince kendisine ödenen ücretin iadesi ancak çalışandan alınacak bir taahhütname ile mümkündür.
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
İş hukuku, hem çalışan hem de işveren açısından ciddi özen ve dikkat gerektiren süreçler içerir. Dolayısıyla iş hukuku ile ilgili yasal süreçler hakkında bir avukata danışmanız önemlidir.
Pan & Partners olarak, nafaka ile ilgili tüm yasal süreçlerde her zaman yanınızda olduğumuzu ve hukuki destek vermeye hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.
Unutmayın: Haklarını savunmak kişinin en değerli savaşıdır!
Not: Bu yazı, bilgilendirme amaçlıdır ve yasal tavsiye niteliği taşımamaktadır. Konu ile ilgili yasal düzenlemeler ve haklarınız hakkında bilgi edinmek için bir avukata danışmanız tavsiye edilir.